Nederland zet een krachtige stap richting de implementatie van de EU-richtlijn voor loontransparantie. – De belangrijkste punten en gevolgen voor werkgevers op een rij.
De Nederlandse overheid heeft haar eerste voorstel gepresenteerd voor de invoering van de EU-richtlijn over loontransparantie. Dit voorstel is een belangrijke stap naar een eerlijker en transparanter werkklimaat. Het wetsvoorstel zal naar verwachting in het derde kwartaal van 2025 worden ingediend bij de Tweede Kamer.
Wij zetten graag de belangrijkste punten van het voorstel voor u op een rij:
Belangrijke Punten van het Voorstel
- Loonstructuren zijn verplicht: Werkgevers moeten loonstructuren implementeren die gelijke beloning bevorderen en transparantie waarborgen. Hoewel de wet niet precies voorschrijft hoe deze structuren eruit moeten zien, moeten deze objectieve criteria in ieder geval de volgende vier factoren bevatten: vaardigheden, inspanningen, verantwoordelijkheden en arbeidsomstandigheden. Tevens moeten in dat kader categorieën werknemers worden gedefinieerd die gelijke of gelijkwaardige arbeid verrichten.
- Rapporteringsverplichting: Organisaties met meer dan 100 werknemers zijn verplicht om rapport uit te brengen over loonverschillen. Werkgevers met 150 of meer werknemers moeten uiterlijk in juni 2027 rapporteren over het kalenderjaar 2026. De rapportage omvat het basisloon en aanvullende of variabele componenten en de loonkloof moet op zowel jaarloon als uurloon berekend worden.
- Loonkloof verhelpen: Bij een onverklaarbare loonkloof moet de werkgever deze verhelpen. Indien er een onverklaard loonverschil van meer dan 5% bestaat en dit niet binnen zes maanden is opgelost, moeten werkgevers verplicht in overleg met werknemersvertegenwoordigers en een plan van aanpak maken om de kloof alsnog te verhelpen.
- Transparantie voor Sollicitanten: Sollicitanten moeten vóór de salarisbesprekingen geïnformeerd worden over salarissen of salarisranges. Vragen over het salarisverleden zijn niet toegestaan.
- Transparantie voor Werknemers: Werkgevers moeten werknemers toegang geven tot de criteria die worden gebruikt voor het bepalen van lonen, loonhoogtes en loonontwikkeling. Bedrijven met minder dan 50 werknemers zijn vrijgesteld van het delen van informatie over loonontwikkeling.
- Informatieplicht Werkgevers: Werknemers hebben recht op schriftelijke informatie over hun individuele loon en de gescheiden loonhoogtes op basis van geslacht voor categorieën van werknemers die gelijkwaardig of vergelijkbaar werk verrichten. Werkgevers zijn verplicht om werknemers jaarlijks over dit recht te informeren.
De nieuwe regelgeving heeft behoorlijke gevolgen voor werkgevers:
Toetsen van Loonstructuren
Een systeem voor functie-evaluatie wordt als een belangrijk instrument gezien om te voldoen aan de eisen van loontransparantie. Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) zal methoden en hulpmiddelen bieden om werkgevers te ondersteunen bij het vergelijken van de waarde van werk en het vaststellen van deze loonstructuren.
Grotere rol werknemers-vertegenwoordiging
De ondernemingsraad en de personeelsvertegenwoordiging krijgen op ondernemingsniveau meer rechten om mee te beslissen. Werknemersvertegenwoordigers moeten instemming geven ten aanzien van de objectieve en gender neutrale criteria voor de loonstructuur en indeling in de bijbehorende categorieën van werknemers. Als deze onderwerpen bij cao geregeld worden zijn de vakbonden de aangewezen partij.
Checklist voor Voorbereiding op Loontransparantie
Gebruik deze praktische checklist om je organisatie klaar te stomen voor de nieuwe regelgeving.:
- Loon-/functiestructuur: Zorg ervoor dat alle noodzakelijke elementen aanwezig zijn om transparantie in beloning te waarborgen.
- Beleidsbeoordeling: Evalueer de effectiviteit van HR-beleid in het bevorderen van transparantie.
- Analyse van Gelijke Beloning: Onderzoek de berekeningen die de wet loontransparantie stelt en hoe een mogelijke loonkloof effectief kan worden aangepakt.
- Mensen en Cultuur: Verbeter de communicatie over salarisbeleid en de implementatie daarvan.
Conclusie
Nederland zet een krachtige stap richting de implementatie van de EU-richtlijn voor loontransparantie. Organisaties kunnen zich nu al voorbereiden en actie ondernemen om zich te aanpassen aan deze nieuwe vereisten. En zo een eerlijker en transparanter werkklimaat te creëren.