Het doel van de WNT (de wet normering topinkomens) is het tegengaan van bovenmatige bezoldigingen en ontslagvergoedingen bij bedrijven in de (semi)publieke sector. In de WNT worden bezoldigingen en ontslagvergoedingen van topfunctionarissen bij bedrijven en instellingen waarop de wet van toepassing is genormeerd en openbaar gemaakt.
Het treffen van vertrekregelingen met bestuurders van bedrijven die aan de WNT gebonden zijn, blijkt vaak een uitdaging. Welke componenten worden genormeerd en onder welke omstandigheden? De regelgeving rondom de normering van ontslagvergoedingen door de WNT is niet eenduidig en rechters leggen die dan ook verschillend uit. Het is belangrijk om in een vroeg stadium een strategie te bepalen voor de vertrekregeling, om zowel in goed overleg als (wanneer nodig) vanuit een conflictsituatie binnen de WNT-norm te blijven.
De beëindigingsvergoeding van een topfunctionaris mag niet hoger zijn dan € 75.000 bruto. De WNT definieert wie een topfunctionaris is:
- leden van het hoogst uitvoerende of toezichthoudende orgaan;
- de hoogst ondergeschikte of leden van de groep van de hoogst ondergeschikten;
- degene die belast is met de dagelijkse leiding van de totale organisatie direct onder het hoogste niveau van de organisatie.
Als partijen een hoger bedrag afspreken dan die € 75.000, dan wordt dat bedrag van rechtswege verlaagd tot 75.000. Betalingen die dat bedrag overschrijden, zijn onverschuldigd betaald, tenzij de betaling voortvloeit uit een rechterlijke uitspraak.
Binnen die 75.000 vallen de volgende componenten bij een vertrek:
- de tussen de werkgever en de functionaris overeengekomen vergoeding wegens beëindiging van het dienstverband, zoals in een arbeidsovereenkomst, beëindigingsovereenkomst of afvloeiingsregeling;
- een bedrag dat een rechter toekent wegens beëindiging van het dienstverband, met dien verstande dat een betaling daarvan die de 75.000 overschrijdt, niet onverschuldigd is;
- de bezoldiging (het salaris) over een periode waarin de topfunctionaris vooruitlopend op de beëindiging van het dienstverband geen taken meer vervult (non-activiteit).
Buiten die € 75.000 vallen in de meeste gevallen de volgende componenten: (het gaat hier dus niet over het bezoldigingsmaximum naar de maximale vertrekvergoeding)
- de transitievergoeding en de billijke vergoeding, omdat die rechtstreeks voortvloeien uit een wettelijk voorschrift (tenzij de vergoedingen uit een vaststellingsovereenkomst volgen)
- salaris tijdens het genieten van vakantiedagen
- afkoopsom van vakantiedagen behoudens specifieke gevallen zoals tijdens vrijwillige non-activiteit opgebouwde dagen (afkoop van vakantiedagen telt in de regel wel mee voor het bezoldigingsmaximum)
- salaris tijdens arbeidsongeschiktheid
- kosten van een outplacementtraject, juridische bijstand, financieel advies en pensioenadvies, mits vergoeding van die kosten dwingend uit een CAO of collectieve regeling volgen dan wel op declaratiebasis worden vergoed met bewijs dat de kosten daadwerkelijk zijn gemaakt
Non-activiteit
Het komt vaak voor dat een topfunctionaris een tijd non-actief is voordat het ontslag of de beëindiging definitief wordt. In die periode is vaak nog niet duidelijk of er een ontslag zal volgen, of dat het een gedwongen ontslag wordt en of de topfunctionaris zal opkomen tegen de non-activiteit. Voor de toepassing van de WNT-norm zijn al die omstandigheden belangrijk. Het salaris tijdens een overeengekomen non-activiteit, oftewel vrijstelling van werk in aanloop naar de beëindiging valt binnen de € 75.000. Echter, zodra sprake is van onvrijwillige non-activiteit, dan valt het salaris niet onder de € 75.000. Daar zijn specifieke – cumulatieve – voorwaarden aan verbonden:
- de werkgever moet de non-activiteit eenzijdig hebben opgelegd;
- de topfunctionaris moet uitdrukkelijk en aantoonbaar niet met de non-activiteit hebben ingestemd, en
- de periode van non-activiteit mag niet langer duren dan noodzakelijk voor partijen om afspraken te maken en besluiten te nemen over de beëindiging, dan wel voortzetting van het dienstverband. Hierbij wordt een periode van drie maanden (die eenmaal, gemotiveerd, met drie maanden kan worden verlengd) in het algemeen als voldoende beschouwd voor partijen om uit een impasse te komen.
Al deze regels zijn bedoeld om te voorkomen dat het normbedrag van € 75.000 wordt omzeild met handige afspraken, zoals een tijdige vrijstelling van werk of een lange opzegtermijn. De praktijk blijkt echter niet aan te sluiten op de huidige regelgeving. De periode van non-activiteit vóór het treffen van een regeling of uitspraak door een rechter is, met de juiste onderbouwing achteraf, vaak wel onder de uitzondering te scharen.
De periode ná het ontslagbesluit is echt onvoorspelbaar. Met name als contractueel een lange opzegtermijn is overeengekomen, dan heeft de topfunctionaris er belang bij dat die opzegtermijn in acht wordt genomen. Immers, pas na afloop kan hij/zij aanspraak maken op een WW-uitkering. Voor de werkgever is het ongewenst om de topfunctionaris te laten doorwerken tijdens de opzegtermijn. Toch valt het salaris over die periode van non-activiteit volgens de WNT-regelgeving binnen de € 75.000, althans is het salaris tijdens non-activiteit maximaal 6 maanden uitgezonderd van de € 75.000. Sommige rechters lijken dit (ook) een onwenselijke uitwerking te vinden van de WNT en hebben in verschillende instanties geoordeeld dat het salaris over de opzegtermijn (waarin niet meer wordt gewerkt) niet onverschuldigd is betaald. Er zijn echter ook uitspraken gepubliceerd waarbij het salaris over de opzegtermijn wèl onder de € 75.000 werd geschaard. Voor die laatste uitleg valt wel wat te zeggen als de opzegtermijn na het sluiten van de beëindigingsovereenkomst nog in acht wordt genomen voor de einddatum van de arbeidsovereenkomst.
Ook als een topfunctionaris niet werkt in aanloop naar een procedure bestaat er onduidelijkheid of salaris tijdens deze periode al dan niet is uitgezonderd van de maximale vertrekvergoeding van € 75.000 bruto.
Om onduidelijkheid en verrassingen achteraf te voorkomen is het raadzaam om bij de totstandkoming van een arbeidsovereenkomst met een topfunctionaris al goed na te denken over de manieren waarop kan worden beëindigd, welke opzegtermijn geldt en hoe met non-activiteit wordt omgegaan. Wij zijn u daar graag bij van dienst.