Wetsvoorstel Coronatoegangspas (ctb) op de werkvloer (status 24 november 2021)
Welke werkgevers kunnen of moeten straks gebruikmaken van het ctb?
- Ctb kan verplicht worden als ctb-verplichting ook al voor bezoekers geldt (denk aan horeca, cultuur en evenementen). Dat staat in deze bijdrage niet centraal.
- Bij ministeriele regeling kunnen ook buiten de ctb-plichtige sectoren terreinen aangewezen worden waar een ctb-plicht kan gaan gelden. Een terrein zal alleen worden aangewezen als dat vanuit epidemiologisch opzicht noodzakelijk is. Denk aan ongeplaceerde omgevingen waar afstand houden moeilijk is, en/of omgevingen waar de luchtkwaliteit over het algemeen matig tot slecht is.
- Concreet betekent dit dat een ctb-plicht niet snel aan de orde zal zijn voor de kantooromgeving, maar bijvoorbeeld wel voor fabrieksomgevingen waar geen alternatief zoals thuiswerken of voldoende afstand houden mogelijk is en met relatief veel personen binnen elkaars ‘ademcirkel’ wordt verbleven.
“Vanwege het onverwachte verloop van het virus kan het kabinet niet op voorhand exacte kenmerken te formuleren voor de invulling van een (deel)terrein waar de inzet van ctb verplicht kan worden gesteld om toegang te krijgen tot een arbeidsplaats. Bovenstaande biedt een handvat voor de nadere invulling voor de toepassing van een ctb op (deel)terreinen waar men zich bevindt op een arbeidsplaats in het kader van een beroep of bedrijf. Daarom vindt deze nadere invulling van de (deel)terreinen dan ook niet plaats in de wet, maar op het niveau van een ministeriële regeling.”
- De ctb-plicht niet geldt voor de gevallen waarin de werkgever op een andere wijze zorgdraagt voor een beschermingsniveau dat vergelijkbaar is met het beschikken over een ctb. De wijze waarop maatregel – die in de plaats komt van de ctb-plicht – wordt door de overheid voorgeschreven, in principe op basis van een OMT-advies. Het staat de werkgever dus niet vrij om eigenstandig te bepalen op welke wijze hij een met het beschikken over een ctb vergelijkbaar beschermingsniveau kan bewerkstelligen.
- Als de werkgever de alternatieve bescherming toepast om de ctb-verplichting op die arbeidsplaats niet te laten gelden is er geen instemmingsrecht voor de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging op grond van de Wet op de ondernemingsraden (WOR), omdat de eventuele alternatieve bescherming rechtstreeks voortvloeit uit de ministeriële regeling.
Wat is een ctb?
- Het gaat om 3G en niet om 2G. Een negatief testbewijs is dus ook voldoende.
Hoe zit het met loon als werknemer geen ctb toont?
- De toegang tot de arbeidsplaats kan worden ontzegd.
- Werkgever zal moeten kijken of een tijdelijke andere functie binnen de organisatie mogelijk is waar geen ctb-plicht geldt.(bijv. een kantoorbaan)
- Als een tijdelijke andere functie niet mogelijk is komt de vraag naar loon aan bod. De wet bepaalt geen arbeid toch loon als reden voor rekening van werkgever komt. Dat is niet absoluut en niet het geval als het niet werken in redelijkheid voor rekening van de werknemer behoort te komen. Er is volgens de regering geen recht op loon wanneer de werknemer geen opvolging geeft aan redelijke instructies van de werkgever.
- De instructie moet straks gebaseerd zijn op de wettelijke regeling. Voor zover de instructies van de werkgever in lijn zijn met de regelgeving ten aanzien van de inzet van ctb mag ervan uitgegaan worden dat deze instructies redelijk zijn.
- Een belangrijke factor bij deze beoordeling is volgens de regering echter ook de mogelijkheid voor de werknemer om zich te laten testen om een ctb te verkrijgen, en of dit gelet op de frequentie en concrete testmogelijkheden voor de werknemer redelijkerwijs van hem kan worden gevergd. Veel hangt hier, gelet op het open karakter van de normen, af van de concrete situatie.
- Wachten op een testuitslag zal wat ons betreft niet snel voor rekening van de werknemer komen.
- In een uiterst geval kan ontslag in beeld komen.
Belangrijkste conclusies voor werknemers buiten ctb-plichtige sectoren:
- Buiten de ctb-plichtige sectoren, zal ctb-plicht niet voor alle werknemers aan de orde zijn (niet snel voor de kantooromgeving), maar mogelijk wel voor een aanzienlijke groep (denk aan fabrieksmedewerkers).
- Werknemers die in risicovolle situaties werken zullen zich veelvuldig moeten laten testen om aanspraak op loon te houden, anders lopen zij serieus risico dat ze geen recht hebben op loon gedurende de tijd dat zij niet tot het werk worden toegelaten. Dit kan anders zijn als de testmogelijkheden beperkt zijn of de frequentie van testen zodanig hoog wordt dat het redelijkerwijs niet van de werknemer kan worden verlangd. In een uiterst geval kan ontslag in beeld komen. Wanneer de frequentie te hoog is en wanneer ontslag in beeld komt, moet nog worden uitgekristalliseerd.